Φράσεις όπως «Δεν μ’ αγαπάς πια! Αν μ’ αγαπάς θα με πας βόλτα» ή «Ο μπαμπάς του Βασίλη τον αγαπάει, γιατί του πήρε κινητό» ή όταν υπάρχουν αδέρφια «Είσαι πάντα πιο καλός μ’ αυτόν παρά με μένα», «Δεν είστε σωστοί γονείς εσείς», ακούγονται συχνά από τα χείλη των παιδιών κάθε ηλικίας.
Αυτές οι φράσεις και άλλες πολλές είναι γνώριμες στους γονείς. Τα παιδιά προκειμένου να πάρουν αυτό που θέλουν που μπορεί να είναι από υλικό αγαθό ή μια άδεια για βόλτα στην ουσία εκμεταλεύονται συναισθηματικά τους γονείς τους. Αυτές οι φράσεις στοχεύουν στις ενοχές και τύψεις των γονέων και συνήθως είναι αποδοτικές αφού ο γονιός υποκύπτει. Τα παιδιά δεν χρησιμοποιούν αυτό τον τρόπο συνειδητά δηλαδή έχοντας τον πλήρη έλεγχο για το τι κάνουν ψυχολογικά αλλά ασυναίσθητα.
Τα παιδιά μαθαίνουν γρήγορα να προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους ανάλογα με όποιον έχουν απέναντί τους. Αν λοιπόν ένας γονιός δεν αισθάνεται τύψεις όταν ακούει τη φράση « μου έλειψες! Που ήσουν όλη μέρα?» το παιδί σταματά να επαναλαμβάνει τη φράση γιατί δεν έχει κανένα αποτέλεσμα. Αν πάλι ο γονιός αισθανθεί τόσο άσχημα και αρχίζει να δίνει πολλή προσοχή στο παιδί και να του κάνει τα χατίρια για να ισοσταθμίσει το γεγονός της απουσίας του, τότε το παιδί θα συνεχίσει να το κάνει.
Η «συναισθηματική εκμετάλλευση των γονιών» αρχίζει από πολύ νωρίς. Σε ένα πείραμα που έγινε σε ένα βρεφονηπιακό σταθμό διαπιστώθηκε ότι ενώ τα μωρά τεσσάρων μηνών ήταν ήσυχα όλη την ημέρα, λίγο πριν ή όταν έβλεπαν τη μαμά τους άρχισαν να κλαίνε, δημιουργώντας βέβαια ενοχές στη μαμά τους. Η μαμά όταν έβλεπε το μωρό να κλαίει το ερμήνευε ότι το μωρό ήταν θυμωμένο μαζί της που το εγκατέλειψε όλη την ημέρα και το μωρό αισθανόταν παντοδύναμο γιατί με αυτό τον τρόπο είχε την αποκλειστική προσοχή της μαμάς του.
Τα παιδιά στην προσπάθειά τους να κερδίσουν πράγματα δοκιμάζουν και προκαλούν τον γονέα. Με αυτό τον τρόπο μαθαίνουν τα όρια των γονιών τους και προσδιορίζουν τα δικά τους. Τα παιδιά εκμεταλλεύονται ιδιαίτερα την κατάσταση κατά την οποίο οι γονείς μαλώνουν μεταξύ τους. Αυτή η κατάσταση είναι ιδιαίτερα γνώριμη σε παιδιά χωρισμένων γονιών.
Εκμεταλεύονται κυρίως όταν είναι άρρωστα γιατί ο γονιός είναι συνήθως πολύ αγχωμένος. Εκμεταλεύνται επίσης όταν καταλαβαίνουν ότι οι γονείς περιμένουν κάτι συγκεκριμένο από εκείνα όπως είναι να είναι καλοί μαθητές.
Η συναισθηματική εκμετάλλευση των γονέων εμφανίζεται σχεδόν σε κάθε καθημερινή δραστηριότητα του παιδιού, στο φαγητό στον ύπνο, στο παιχνίδι, στη μελέτη, στη βόλτα με πολλούς και διάφορους τρόπους π.χ. θέλει κάτι από το περίπτερο και προκειμένου να το πάρει μπορεί να στριγγλίζει, να χτυπιέται στο πάτωμα όπου ο γονιός αισθάνεται τόσο εκτεθειμένος που αναγκάζεται να του κάνει το χατίρι.
Οι γονείς είναι σημαντικό να παρατηρήσουν τον εαυτό τους για να διερευνήσουν αν χειρίζονται τα παιδιά τους χρησιμοποιώντας επαίνους, δώρα και απειλές.
Τι θα μπορούσε να βοηθήσει ώστε να περιοριστεί αυτή η συμπεριφορά?
Μιλήστε με ειλικρίνεια στο παιδί σας και ανάλογα με την ηλικία του εξηγήστε του την συμπεριφορά του.
Οριοθετήστε και χρησιμοποιήστε συνέπειες σταθερά για να μάθει το παιδί στην ματαίωση της επιθυμίας του.
Παρατηρήστε την δική σας συμπεριφορά και δείτε αν εσείς άθελά σας δείχνετε στα παιδιά να είναι χειριστικά χρησιμοποιώντας μεθόδους όπως είναι η δωροδοκία και ο εκφοβισμός. Αν το διαπιστώσετε περιορίστε το.
Αδιαφορήστε σε ότι δεν σας αρέσει και δώστε σημασία σε ότι θέλετε να ενισχύσετε.
Αντέξτε να εκτίθεστε όταν κάνει κάτι ανάρμοστο και μη αποδεκτό σε δημόσιο χώρο.Σκεφτείτε ότι είναι ένα φαινόμενο πολύ συνηθισμένο στα παιδιά!!!
Θυμηθείτε ότι είναι παιδί και όλα τα παιδιά μεγαλώνουν παίζοντας, για εκείνα και αυτός ο τρόπος είναι ένα παιχνίδι!!
δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα familylife.gr